Sociale media hebben een revolutie teweeggebracht in de manier waarop we met elkaar communiceren - maar het kan ook een vruchtbare voedingsbodem zijn voor laster. Ursula Van Hezel, advocaat Reputational Management, beschrijft welke stappen kunnen worden ondernomen wanneer iemand online is belasterd.
Smaad is een onrechtmatige daad die een individu lager inschat bij weldenkende leden van de samenleving in het algemeen (Sim v Stretch [1936] All ER at 1240 - Lord Atkin).
Zodra is vastgesteld dat een uitspraak lasterlijk is, kan deze worden gecategoriseerd als smaad, wat een lasterlijke uitspraak in permanente vorm is, of laster, wat tijdelijke vormen van laster omvat.
Traditionele gedrukte en uitgezonden media worden gemaakt door journalisten en onderworpen aan fact-checking en juridische controle. De inhoud wordt vervolgens gepubliceerd in een beperkt aantal publicaties en het lezerspubliek wordt beperkt door de oplage van traditionele gedrukte media.
Met betrekking tot uitgezonden media worden lasterlijke woorden die tijdens een live-uitzending worden uitgesproken, behandeld als smaad omdat ze in permanente vorm zijn (S166 (1) van de Broadcasting Act 1990).
Aangezien berichten op internet en sociale media vaak zelf worden gepubliceerd, ontbreekt de kwaliteitscontrole die traditionele gedrukte media en radio en tv wel hebben en zijn ze niet onderworpen aan de gebruikelijke beperkingen van fact-checking en juridische controle.
De eerste stap bij het omgaan met lasterlijke online inhoud is bepalen of de inhoud lasterlijk is. Artikel 1 van de Defamation Act 2013 ("DA 13") bepaalt dat een "een verklaring niet lasterlijk is, tenzij de publicatie ervan de reputatie van de eiser ernstige schade heeft toegebracht of kan toebrengen". Dit is zo geïnterpreteerd dat de publicatie naar alle waarschijnlijkheid ernstige reputatieschade heeft veroorzaakt of waarschijnlijk zal veroorzaken. De rechtbanken zullen kijken naar alle relevante omstandigheden, zowel vóór als na de publicatie, daarom is bewijs van reputatieschade essentieel (Lachaux v Independent Print Ltd [2015] EWCH 2242 (QB), bevestigd door het Hooggerechtshof, zie Lachaux v Independent Print Ltd [2019] UKSC 27). Als een bedrijf of handelsorganisatie het slachtoffer is van lasterlijke inhoud, moet het ernstige financiële schade aantonen (sectie 1 (2) van DA 13).
Voorbeelden van lasterlijke uitspraken zijn onder andere beschuldigingen van oneerlijkheid, incompetentie, illegaal gedrag, financiële of martiale problemen.
Zodra is vastgesteld dat de inhoud lasterlijk is, moeten de richtlijnen van de internetsite of het sociale mediaplatform worden bekeken, omdat sites voorwaarden hebben waarin staat welke stappen moeten worden genomen om inhoud te melden die de wet overtreedt.
Een persoon die is benadeeld door lasterlijke inhoud online kan de inhoud melden via de zelfrapportagekanalen van de internetsite of sociale mediasite.
Aansprakelijkheid voor lasterlijke inhoud die op sociale media en online is geplaatst, is niet beperkt tot de auteur van de lasterlijke inhoud. Aansprakelijkheid kan zich uitstrekken tot een internetprovider, de websitebeheerder of een werkgever.
Een websitebeheerder kan worden beschermd door een S5 van de DA 2013-verdediging, aangezien hij geen redacteur, auteur of commerciële uitgever is. Dit verweer is niet beschikbaar als de poster van de lasterlijke uiting niet kan worden geïdentificeerd en de websitebeheerder zich niet heeft gehouden aan de nalevingsprocedure zoals beschreven in de Defamation (Operators of Websites) Regulation 2013.
Als het melden van de lasterlijke inhoud via de zelfrapportagekanalen van de site niet effectief is, is de volgende stap het opstellen van een takedown notice die aan de websitebeheerder moet worden betekend.
Tot slot vragen websitebeheerders meestal dat gebruikers zich bij hen registreren en tijdens het registratieproces bepaalde gegevens opgeven, zoals een naam, adres en e-mailadres.
Als een toekomstige eiser de gegevens moet achterhalen van een persoon achter een online aangenomen naam en moet vaststellen wie er achter de anonieme lasterlijke inhoud zit, kan een toekomstige eiser in Engeland en Wales een Norwich Pharmacal Order (NPO) uitvaardigen om de juiste genoegdoening te krijgen.
De criteria waaraan moet worden voldaan om ervoor te zorgen dat de rechtbank een dergelijk redres toekent, zijn dat er eerst sprake moet zijn van wangedrag tegen de persoon die het redres aanvraagt, en dat de NPO nodig moet zijn om actie te kunnen ondernemen tegen de overtreder.
Ten slotte moet de persoon tegen wie het NPO-bevel is uitgevaardigd op de een of andere manier bij het strafbare feit betrokken zijn geweest, ook al was dat onschuldig, en moet hij in staat zijn om onder voorbehoud van een gerechtelijk bevel de nodige informatie te verstrekken zodat de uiteindelijke dader kan worden geïdentificeerd. De rechtbank zal de NPO alleen toestaan als dit gezien alle omstandigheden evenredig is.
Dit is een nuttige stap als een potentiële eiser vervolgens een vordering wegens smaad wil instellen bij de rechtbank, omdat zo de uiteindelijke dader kan worden geïdentificeerd. Voordat een dergelijke weg wordt ingeslagen, moet worden nagedacht over de gevolgen voor de kosten. Behoudens uitzonderlijke omstandigheden zal de verzoeker niet alleen aansprakelijk zijn voor zijn eigen kosten van het verzoek, maar zal hij waarschijnlijk ook de kosten moeten betalen die de verweerder heeft gemaakt om te voldoen aan het bevel en de gerechtskosten van de verweerder. Het is de moeite waard om op te merken dat deze kosten uiteindelijk kunnen worden teruggevorderd in een vordering tegen de primaire overtreder.
Neem voor meer informatie contact op met Ursula op 020 7467 5750 of u.vanhezel@rfblegal.co.uk
